Lavurs
Spezialists e spezialistas da tgira lavuran per uffants en instituziuns cumplementaras a la famiglia ed a la scola, per carstgauns cun impediments en gruppas d'abitar e centers dal di, sco er per persunas attempadas en purschidas da sustegniment staziunaras u ambulantas. Els accumpognan las persunas en differentas situaziuns dal mintgadi, gidan els da sa vestgir e da sa trair ora, da sa lavar, da lavar ils dents, da mangiar e baiver sco era dad exequir lavurs dal tegnairchasa.
Spezialistas u spezialists da tgira structureschan il mintgadi ed accumpognan la convivenza en la gruppa. Els procuran per relaziuns professiunalas cun las persunas las qualas els assistan. Els lavuran el team, cun confamigliars ed ulteriuras persunas d'ordaifer. Spezialistas e spezialist da tgira preparan activitads, las exequeschan e las evalueschan. Tar lur lavur integreschan els d'in cuntin las abilitads e las pussaivladads da las persunas assistidas.
En la tgira da persunas impedidas u attempadas giogan las restricziuns mentalas, psichicas e/u corporalas ina rolla. Spezialistas da tgira en quellas duas direcziuns da spezialisaziun enconuschan ils basegns spezials dals pertutgads. Ellas als accumpognan e promovan tant sco pussaivel. Era en situaziuns difficilas sco tar disturbis da la persunalitad u da la percepziun, tar malsogna u tar la mort dals assistids reageschan ellas a moda professiunala.
Il svilup cumplessiv dals uffants è central en il sectur da la tgira d’uffants. Latiers tutgan las capacitads linguisticas, mentalas e motoricas, il cumportament social e la persunalitad. Spezialistas da tgira organiseschan il mintgadi tenor la vegliadetgna dals uffants e tenor la situaziun cun parts manadas e parts da gieu liber, cun activitads individualas u en gruppa. Ellas permettan als uffants da far experientschas variantas, da sa sviluppar individualmain ed il medem mument da s’arranschar en ina gruppa.
Scolaziun
Basa legala
Ordinaziun federala 16-6-2005 (stadi dal 1-1-2018)
Durada
3 onns, per creschids è ina furmaziun scursanida pussaivla
Direcziuns
- uffants
- persunas cun impediments
- persunas attempadas
- furmaziun generala
Furmaziun en la pratica
En in manaschi da la direcziun tschernida
Furmaziun en scola
Per ordinari 1½ dis per emna a la scola professiunala, tut tenor chantun differentas direcziuns: la glista da scolas è da retrair tar SAVOIRSOCIAL
Roms professiunals
Tar las differentas cumpetenzas d'agir tutgan tranter auter accumpagnar en il mintgadi, pussibilitar l'atgna autonomia e participaziun u acziun en situaziuns d'accumpagnament specificas.
Curs ordaifer il manaschi
Tar differents temas
Maturitad professiunala
Tar fitg bunas prestaziuns da scola po vegnir frequentada la scola da maturitad professiunala durant u suenter la furmaziun da basa.
Diplom
Attestat federal da qualificaziun "spezialist / spezialista da tgira AFQ"
Premissas
Furmaziun preliminara
- scola populara terminada cun pretensiuns mesaunas u autas
Per creschids dat èsi pussaivel d'absolver la furmaziun da basa scursanida. Per infurmaziuns detagliadas pon ins s'infurmar tar l'uffizi per la furmaziun professiunala dal chantun.
Avis areguard praticums independents avant il cumenzament dal emprendissadi:
La furmaziun da basa professiunala po vegnir cumenzada directamain suenter la finiziun dil temps da scola obligatoric. Tenor la lescha federala davart la furmaziun professiunala na basegna i betg in praticum independent.
Pretensiuns
- plaschair vi dal contact cun carstgauns
- stabilitad psichica ed abilitad da supportar squitsch
- buna constituziun corporala
- ferm senn da responsabladad
- empatia e prontadad da gidar
- pazienza e respect
- buna demananza, abilitad da lavurar en in team, da schliar conflicts e da communitgar
- avertadad
- abilitad d’organisar
- abilitad da sa distanziar
- senn per igiena ed urden
- dun d’observaziun e sperta reacziun
- flexibilitad: prontadad per temps da lavur irregulars, abilitad da reagir en situaziuns variablas
Furmaziun supplementara
Curs
purschidas d’associaziuns professiunalas e da scolas autas e spezialisadas
Qualificaziun supplementara
p.ex. manader / manadra d’ina canorta d’uffants pitschens
Examen professiunal (EP)
Cun certificat professiunal federal: accumpagnader social / accumpagnadra sociala, manader / manadra da team en instituziuns socialas e social medicinalas, spezialist / spezialista da migraziun, spezialist / spezialista per tgira da lunga durada ed accumpagnament, spezialist / spezialista per l'accumpagnament da persunas impedidas, accumpagnader socioprofessiunal / accumpagnadra socioprofessiunala , Job Coach, spezialist / spezialista per tgira psichiatrica ed accumpagnament
Examen professiunal superiur (EPS)
p. ex. manader d’instituziuns diplomà / manadra d’instituziuns diplomada en il sectur social e social medicinal, Supervisur /a - Coach, cussegliader / cussegliadra d'organisaziun
Scola spezialisada superiura (SSS)
spezialist d’activaziun diplomà / spezialista d’activaziun diplomada SSS, pedagog social diplomà / pedagoga sociala diplomada SSS, educatur d’uffants diplomà / educatura d’uffants diplomada SSS, manader sociopedagogic da lavuratoris / manadra sociopedagogica da lavuratoris cun diplom SSS (furmaziun en la Svizra franzosa), animatur da communitads diplomà / animatura da communitads diplomada SSS.
Scola auta spezialisada (SAS)
p.ex. Bachelor of Arts/Science (SAS) da lavur sociala (cun approfundaziun en in dals secturs suandants: lavur sociala, pedagogia sociala u animaziun socioculturala), Bachelor of Science (SAS) da psicologia applitgada, Bachelor of Science (SAS) d’ergoterapia.
Cundiziuns da lavur
Spezialistas da tgira èn occupadas en differents lieus: en instituziuns cumplementaras a la famiglia ed a la scola per uffants, en purschidas d'abitar e centers dal di per carstgauns cun impediments e persunas attempadas.
Il temp da lavur po esser irregular ed includer engaschis durant la notg u durant la fin d’emna.
La purschida da plazzas d’emprendissadi variescha tenor direcziun da furmaziun e tenor regiun. Cunzunt en il sectur da la tgira d’uffants dovri grond engaschi durant la tschertga da plazzas d’emprendissadi, cunquai che la dumonda è pli gronda che la purschida.